ورزش به منزله یک فعالیت فیزیکی مفید برای سلامتی انسان شناخته شده است. وجود فعالیت بدنی منظم در زندگی روزمره، بهبود کیفیت زندگی و کاهش ابتلا به بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت و بعضی از انواع سرطان را تسهیل می‌کند.
در سالمندان، ورزش به عنوان یکی از راهکارهای کاهش عوارض پیری و بهبود سلامت و قابلیت فعالیت فیزیکی به کار می‌رود. با افزایش سن، قدرت و ظرافت عضلات کاهش می‌یابد و با ورزش، عضلات نیز قوی‌تر می‌شوند و این باعث بهبود تعادل و استحکام بدن می‌شود. همچنین، ورزش به عنوان یک فعالیت آسان و به صرفه اقتصادی، بهبود دچاری‌های اسکلتی-عضلانی و بیماری‌های مشترک نیز دارای تاثیرات مثبتی است.
در سایت جیم برو میتوانید بهترین باشگاه ها و سالن های ورزشی مخصوص سالمندان و بزرگسالان و همچنین مربیان برتر را پیدا کنید.
ورزش به عنوان یک فعالیت ذهنی نیز به کاهش بیماری های روحی از قبیل روانپریشی، افسردگی و اضطراب در سالمندان کمک می‌کند. این فعالیت بهبود عملکرد ذهنی شامل حافظه، توجه و تمرکز را نیز به همراه دارد.
بنابراین، ورزش به صورت منظم و با توجه به شرایط سلامتی فرد، می‌تواند به عنوان یکی از راه‌حل‌های کاهش عوارض سالمندی و بهبود سلامتی در این دوران از زندگی مؤثر باشد.
در ادامه به توضیح فواید ورزش در سنین سالمندی می‌پردازیم:
- حفظ سلامت قلب: ورزش منظم می‌تواند قلب و عروق را تقویت کند و خطر بروز افتادگی قلبی و سایر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن: ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی و سرطان را کاهش دهد.
- حفظ و یا کاهش وزن: ورزش منظم می‌تواند به حفظ و یا کاهش وزن کمک کند. این امر می‌تواند به تسهیل کار قلب و عروق کمک کند و همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.
- افزایش انرژی: ورزش منظم می‌تواند به افزایش سطح انرژی در بدن کمک کند. این امر می‌تواند به کاهش خستگی و افزایش تمرکز کمک کند.
- حفظ سلامت روانی: ورزش منظم می‌تواند به حفظ سلامت روانی کمک کند. با ورزش، هورمون‌های خوش‌خیمی مثل سروتونین و دوپامین در بدن ترشح می‌شوند که می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- بهبود عملکرد مغزی: ورزش منظم می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی کمک کند. چرا که ورزش می‌تواند جریان خون به مغز را افزایش دهد و به همین ترتیب می‌تواند به بهبود حافظه و تمرکز کمک کند.
- حفظ انعطاف پذیری و قوام بدن: ورزش منظم می‌تواند به حفظ انعطاف پذیری و قوام بدن کمک کند. این امر می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های عضلانی و مفصلی کمک کند.
- بهبود کیفیت خواب: ورزش منظم می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند. با ورزش، احساس خستگی و خواب آلودگی در شب بیشتر خواهد بود که این امر می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
عوارض بی تحرکی در سنین سالمندی
بی‌تحرکی در سنین بالا ممکن است باعث بروز عوارض جانبی و مشکلاتی شود که می‌توان آنها را در دو دسته عمده قرار داد:
- عوارض فیزیکی:
ضعف عضلات: بدون تمرین و فعالیت مناسب، عضلات بدن ضعیف شده در نتیجه باعث افت قابل توجهی در توانایی حرکتی فرد می‌شوند.
خشکی و درد مفاصل: نبود فعالیت بدنی باعث سختی و درد مفاصل می‌شود که ممکن است منجر به تورم و التهاب مفاصل شود.
خستگی و کاهش تحمل: فردی که فعالیت کمی دارد، اغلب به سرعت خسته می‌شود و تحمل کمتری در برابر ورزش و فعالیت‌های روزمره دارد.
- عوارض روانی:
افسردگی: عدم تحرک باعث اختلال در هورمون های بدن شده و افزایش خطر افسردگی در سالمندان می‌شود.
اضطراب: سالمندانی که به دلیل بی تحرکی، فعالیت بدنی کافی را ندارند، ممکن است دچار اضطراب شوند.
خشم و عصبانیت: فردی که حرکت کافی ندارد، به سرعت عصبانی و خشمگین می‌شود.
به طور کلی، تمرینات منظم و فعالیت‌های بدنی زیاد در سالمندی می‌تواند جلوی بروز بی‌تحرکی و در نتیجه عوارض جانبی را بگیرد.
چه ورزش هایی برای سالمندان مفید است؟
ورزش در هر سنی می تواند مناسب باشد. با این حال، برخی از ورزش ها برای سالمندان به دلیل کاهش شدت آنها و احتمال خطر کمتری که ممکن است داشته باشد، مناسب تر هستند. برخی از ورزش هایی که برای سالمندان مناسب هستند عبارتند از:
پیاده روی
دوچرخه سواری
شنا
بدنسازی
یوگا
تنیس
پیلاتس
گلف
پیاده‌روی: پیاده‌روی از ورزش‌های ساده و مفید برای سالمندان است که باعث بهبود قلب، ریه و عضلات پاییشان می‌شود.
دوچرخه سواری: دوچرخه سواری نیز به عنوان یک ورزش کامل و مناسب برای سالمندان شناخته می‌شود. این ورزش تمرین قدرت، استقامت و تعادل بدن را بهبود می‌بخشد.
شنا: شنا به عنوان یک ورزش کامل و همه جانبه شناخته می‌شود. برای سالمندان نیز توصیه می‌شود که به صورت منظم شنا کنند.
ورزش‌های بدنسازی: ورزش‌های بدنسازی برای افزایش قدرت و استقامت عضلات و کاهش چربی بدن بسیار مفید هستند. البته باید به دلیل خطرات ممکن ایجاد مصدومیت، این ورزش‌ها تحت نظر مربی و متخصص انجام شوند.
یوگا: یوگا باعث بهبود استحکام و انعطاف پذیری عضلات می‌شود و به جایگاه آرامشی می‌رساند.
تنیس: تنیس یک ورزش هیجان انگیز، سرگرم کننده و فیزیکی است که به افزایش قدرت و استقامت عضلات و همچنین کاهش وزن کمک می‌کند.
پیلاتس: پیلاتس به افزایش انعطاف پذیری، تقویت عضلات اصلی و بهبود قابلیت تنفس کمک می‌کند.
گلف: یک ورزش بسیار محبوب برای سالمندان است. این ورزش دارای فضای باز بوده و شامل ضربه زدن توپ با عصا چوبی به سمت سوراخ هایی است که در زمین گلف قرار دارند. این ورزش نیازمند تمرین و حرکت فیزیکی مناسب است و می‌تواند به بهبود شرایط سلامتی فرد کمک کند. همچنین گلف یک ورزش رقابتی است که می‌توانند با دوستان خود یا بازیکنان حرفه‌ای دیگر به آن بپردازند.
همه این ورزش‌ها برای سالمندان مناسب هستند، اما برای استفاده بهینه و کسب نتایج مطلوب، باید با توجه به وضعیت جسمی و سن شخص ، برنامه ورزشی انتخاب شود. اما باید حتما به این موضوع توجه داشت که قبل از شروع به هر نوع فعالیت ورزشی، با پزشک خود مشورت کنند.
ورزش سالمندان در ایران
در ایران، ورزش سالمندان نیز به صورت گسترده‌ای انجام می‌شود.در سطح شهری، اغلب مراکز ورزشی و باشگاه‌ها از برنامه‌های ورزشی خصوصی برای سالمندان پشتیبانی می‌کنند. علاوه بر این، در بعضی مناطق، برنامه‌های ورزشی عمومی برای سالمندان نیز برگزار می‌شود.
در کنار این برنامه‌های عمومی و خصوصی، برخی سازمان‌های دولتی نیز برنامه‌های ورزشی برای سالمندان را پشتیبانی می‌کنند. به عنوان مثال، وزارت ورزش و جوانان در قالب “برنامه سالمندان سالم”، برنامه‌های ورزشی رایگان برای سالمندان در سطح کشور برگزار می‌کند.
با این حال، همچنان نیاز به گسترش برنامه‌های ورزشی برای سالمندان در ایران وجود دارد. برخی مردم هنوز باور دارند که ورزش برای سالمندان مناسب نیست و به همین دلیل، به این برنامه‌ها علاقه نشان نمی‌دهند. به طور کلی، توجه و پشتیبانی از ورزش سالمندان در ایران باید افزایش یابد تا این افراد بتوانند به خوبی از فواید آن بهره‌مند شوند.
نقش مربی برای ورزش سالمندان
مربیان ورزش سالمندان علاوه بر آموزش تمرینات مناسب برای این گروه سنی، می‌توانند رژیم غذایی و مصرف مکمل‌های مورد نیاز را به شما نیز توصیه کنند.
ورزش برای سالمندان بسیار مفید است و به حفظ سلامت و افزایش عمر مفید آنها کمک می‌کند. مراقبت و توجه به جزئیات انجام تمرینات و تنظیم رژیم غذایی مناسب برای آنان به دلیل کاهش قابل توجهی در فعالیت‌های روزمره، بسیار حائز اهمیت است.
